เทคนิคการบำรุงดินอย่างง่าย ๆ เพื่อให้ดินคืนความอุดมสมบูรณ์ สามารถทำได้โดยไม่ต้องใช้ปุ๋ยเคมี โดยใช้ปุ๋ยธรรมชาติที่หาได้ง่ายในท้องถิ่น ซึ่งจะช่วยลดต้นทุนการผลิตได้มาก สูตรการบำรุงดินโดยใช้ปุ๋ยธรรมชาติมีดังนี้
สูตรที่ 1
นำใบมะขาม ใบกระถิน ใบขี้เหล็ก ใบจามจุรี ใบโสนและใบแค ที่ร่วงแล้วมากองรวมกัน และรดน้ำให้ชื้นภายใน 7-10 วัน จะเปื่อยยุ่ย สามารถนำมาผสมกับดินปลูกในกระถาง หรือนำไปหว่านโรยรอบต้นพืชที่ปลูก ถือเป็นการกำจัดเศษใบไม้ใต้ต้นได้ดี กรณีต้องการให้มีคุณภาพดีขึ้น ให้กองรวมกับปุ๋ยคอก โดยใช้อัตราส่วน เช่น ใบจามจุรี 4 ส่วน : ปุ๋ยคอก 1ส่วน เป็นต้น
สูตรที่ 2
นำใบมะขาม ใบชมวง ใบมะกอกไทย และใบชมพู่ โดยนำมาหมักให้เน่าเปื่อย หรือเก็บรวมใส่ถุงขยะสีดำปิดปากถุงทิ้งไว้ 7 วันเพื่อให้เน่าเปื่อย ใบไม้หมักเหล่านี้จะมีความเป็นกรด เหมาะสำหรับดินปลูกไม้ประดับหรือใบไม้ที่มีสี เช่น โกสน บอนสี และช่วยให้ใบและดอกสีเข้มขึ้น
สูตรที่ 3
นำต้น ใบ และรากของผักตบชวา มาสับให้เป็นท่อน ๆ กองรวมกันให้เหี่ยวสัก 2-3 วันราดด้วยน้ำปุ๋ยคอก คลุมด้วยกระสอบประมาณ 7-10 วัน ผักตบจะเหี่ยวยุบตัวลงและมีธาตุอาหารที่สมบูรณ์ สามารถนำไปใส่แปลงผัก หรือผสมดินที่ปลูกต้นไม้ได้
สูตรที่ 4
เปลือกถั่วลิสงนำมากองหมักไว้สัก 3 สัปดาห์ จนเปื่อยยุ่ย นำไปรองก้นหลุม เพื่อปลูกไม้ผลหรือผสมดินปลูกต้นไม้ จะช่วยให้ดินร่วนซุยมีความสมบูรณ์
สูตรที่ 5
นำละอองข้าวที่เกิดจากขัดสีข้าวเปลือกจะเป็นส่วนเนื้อเยื่อหุ้มเมล็ดข้าว จมูกข้าวและรำ โดยนำละอองข้าวนี้มาแช่น้ำ 1-2 วัน แล้วนำน้ำหมักที่ได้ไปรดต้นไม้ โดยเฉพาะผักกินใบ ซึ่งจะทำให้ใบมีสีเขียวเข้ม ยอดและใบจะอวบน่ารับประทาน
สูตรที่ 6
นำน้ำซาวข้าวไปรดใบสะระแหน่ จะช่วยบำรุงใบให้เจริญงอกงาม
สูตรที่ 7
นำเปลือกกล้วยชนิดใดก็ได้ มาหั่นเป็นท่อน ๆ แล้วตากแดดให้แห้ง นำไปผสมดินปลูก หากนำไปใช้กับกุหลาบจะช่วยให้ออกดอกสีสันสวยงาม
สูตรที่8
ดินปลูกต้นไม้ทั่วๆไป
1. ดินร่วน 1 ส่วน
2. ใบใม้ผุ 1 ส่วน
3. ปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยเทศบาล 1 ส่วน
สูตรที่ 9
ดินปลูกไม้ดอกกระถาง
1. ดินใบก้ามปู 1 ส่วน
2. ปุ๋ยคอก(ต้องเก่าๆ) 1 ส่วน
3. ดินร่วน 1 ส่วน
4. กาบมะพร้าวสับ 1 ส่วน
สูตรที่ 10
ดินปลูกสำหรับปลูกโป้ยเซียน
1. ดินขุยไผ่ผสมแกลบหรือทรายหยาบ 1 ส่วน
2.ถ่านป่น 1 ส่วน
3.อิฐมอญทุบเล็กๆ 2 ส่วน
4.เปลีอกถั่วและใบทองหลางหรือใบก้ามปูผุๆ 2 ส่วน
สูตรที่ 11
ดินสำหรับปลูกแคคตัส และพืชอวบน้ำ เช่น กุหลาบหิน โคมญี่ปุ่น พืชเหล่านี้
ไม่ต้องการดินที่มีอาหารสมบูรณ์มากนัก แต่ต้องการ ดินที่ร่วนโปร่งการะบายน้ำได้ดี และอุ้มน้ำได้พอสมควรส่วนผสมของดินมีดังนี้
1. ดินร่วน (ผึ่งแดด 7 วัน) 2 ส่วน
2. ทรายหยาบ 3 ส่วน
3. ถ่านปุ่น 1 ส่วน
4 ใบก้ามปูผุ ๆ 1 ส่วน
5. ปูนขาวเล็กน้อย
สูตรที่ 12
ดินสำหรับปลูกเบญจมาศ โกสน ปาล์ม
1. ดินร่วน
2. ทรายหยาบ
3. ปุ๋ยคอกเก่า ๆ
4. ปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยเทศบาล
5. กระดูกป่นเล็กน้อย
สูตรที่ 13
ดินสำหรับปลูกเฟิร์น
1. ดินเผาหรือร่วน 1 ส่วน
2. ทรายละเอียด 1 ส่วน
3. เศษอิฐหักป่น 1 ส่วน
4. ใบก้ามปูผุ ๆ 1 ส่วน
5. ปุ๋ยคอกเก่า 1/2 ส่วน
6. ปูนขาว 1/4 ส่วนถ้าเป็นเฟิร์นที่ชอบขึ้นตามโขดหิน ก็ควรจะผสมเศษหินปูนลงไปบ้าง
สูตรที่ 14
ดินสำหรับปลูกบอน ว่านต่าง ๆ ดาดตะกั่ว
1. ดินร่วน 6 ส่วน
2. ทราย 4 ส่วน
3. ปุ๋ยคอก 1 ส่วน
4. ใบมะขามผุ ๆ 1 ส่วน
สูตรที่ 15
ดินสำหรับปลูกคล้า และมารานต้า
1. ดินร่วน 2 ส่วน
2. ทราย 2 ส่วน
3. ขุยมะพร้าว 2 ส่วน
4. แกลบ 1 ส่วน
5. ปุ๋ยคอก 1 ส่วน
ขอบคุณข้อมูล
ที่มาโดย : ครูชาตรี ต่วนศรีแก้ว
Facebook : https://www.facebook.com/cha.tisol
ภาพประกอบ : https://www.item2day.com