พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจึงได้พระราชทาน พระราชดำริเพื่อเป็นการช่วยเหลือเกษตรกรที่ประสบความยาก ลำบากดังกล่าวให้สามารถผ่านพ้นช่วงเวลาวิกฤต โดยเฉพาะ การขาดแคลนน้ำได้โดยไม่เดือดร้อนและยากลำบากนัก พระราชดำรินี้ ทรงเรียกว่า “ทฤษฎีใหม่” อันเป็นแนวทางหรือหลักการในการบริหารจัดการที่ดินและน้ำเพื่อการเกษตรในที่ดิน ขนาดเล็กให้เกิดประโยชน์สูงสุด
ขั้นตอนของทฤษฎีใหม่การทำเกษตรทฤษฎีใหม่
ขั้นที่ 1 เป็นการผลิตแบบพึ่งตนเองด้วยวิธีง่ายๆ ค่อยเป็นค่อยไปตามกำลัง พอมีพอกินไม่อดอยาก
ขั้นที่ 2 เกษตรกรรวมพลังกันในรูปกลุ่มหรือสหกรณ์ ร่วมแรงในเรื่องของ การผลิต การตลาด การเป็นอยู่ สวัสดิการ การศึกษา สังคม และศาสนา
ขั้นที่ 3 ร่วมมือกับแหล่งเงินและพลังงาน ตั้งและบริการโรงสีตั้งและบริการ ร้านสหกรณ์ช่วยกันลงทุน ช่วยกันพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนในชนบท ซึ่ง มิใช่ทำอาชีพเกษตรเพียงอย่างเดียว
ขั้นที่ 1 เป็นการสร้างความพอเพียงในระดับครอบครัว
ขั้นที่ 2 และ 3 เป็นการสร้างความพอเพียงในระดับชุมชน